Możliwość głosowania i wyboru rządzących powinna być nie tylko obywatelskim obowiązkiem, ale też kwestią elementarną. Do dziś jednak istnieją kraje, w których panuje system totalitarny, a obywatele mają odebraną możliwość głosu i wyboru obozu rządzącego. 

Niestety, jak wykazują sondaże, wiele ludzi nie decyduje się spełnić obowiązku i nie bierze udziału w wyborach z różnych powodów, wskazując między innymi lenistwo, pobyt poza miejscem meldunku (który niesie za sobą dodatkową biurokrację) czy też stan zdrowia.

Warunki głosowania

Przede wszystkim głosowanie winno spełniać określone warunki, czyli być powszechne, utajone oraz bezpośrednie, a także każdy oddany głos winien być równy. Oznacza to, że każdy uprawniony obywatel musi mieć możliwość oddania głosu, który będzie anonimowy i w momencie głosowania będzie oddany do zabezpieczonej urny, tak, aby był tak samo ważny, jak głosy oddane przez innych. Czy głosowanie internetowe spełnia te warunki? To kwestia problematyczna.

Dynamiczny rozwój internetu i wciąż postępująca cyfryzacja wychodzi naprzeciw użytkownikom i w niektórych krajach już umożliwia się głosowanie poprzez internet – najbardziej znane przypadki to Francja, która wprowadziła e-voting w 2003 roku dla Francuzów mieszkających w Stanach Zjednoczonych, oraz Estonia, gdzie pierwsze tego typu wybory miały miejsce w 2005 roku. Należy jednak pamiętać, że taki system ma swoje zalety i wady.

Zalety głosowania internetowego

Komfort i nieskomplikowanie

Zwolennicy głosowania internetowego uważają, że jest to wygoda – można oddać głos z każdego miejsca na Ziemi lub z własnego domu bez zbędnych formalności, wypełniania niepotrzebnych blankietów i straty czasu w urzędach. Jest to ogromne ułatwienie zarówno dla mieszkających poza krajem, jak i osób, których niepełnosprawność czy też tymczasowy zły stan zdrowia nie pozwalają na oddanie głosu w lokalu.

Zwiększenie frekwencji

Jest to szansa na zwiększenie frekwencji, gdyż w Polsce od 1989 roku (wolne wybory) waha się ona w przedziale 32-74%, co nie jest dobrym wynikiem i oznacza, że tylko 1/3 lub w najlepszym wypadku 2/3 Polaków decyduje o tym, komu powierzy władzę nad krajem na następne lata, a kolejna (co najmniej) 1/3 obywateli nie interesuje się losami kraju, podając jako uzasadnienie przeszkody, które głosowanie internetowe mogłoby wyeliminować.

Proekologiczność 

Kolejna zaleta to kierunek proekologiczny i ekonomiczny, bowiem dzięki głosowaniu przez internet oszczędzamy mnóstwo papieru oraz energii potrzebnej do wyprodukowania go, co znacznie obniża koszty. Nie trzeba także tworzyć obwodowych komisji wyborczych, a wynagrodzenia dla ich członków można przeznaczyć na inne cele – na przykład na rozwiązania sprzyjające planecie. Wszyscy przecież pamiętamy słynne wybory korespondencyjne w 2020 roku, gdy wybuchła pandemia Covida, które zaproponował poseł Jacek Sasin, a które nie odbyły się w terminie i kosztowały Polskę 70 milionów złotych. 

Szybka dostępność wyników

Wybory elektroniczne dałyby również niemal natychmiastowy wynik bez podawania wyników cząstkowych.

Wady głosowania internetowego

Niestety, nie jest to idealne rozwiązanie, gdyż niesie ze sobą wady.

(Nie)powszechny dostęp 

Przede wszystkim nie spełnia warunków o powszechnym dostępie – nie każdy ma dostęp do internetu, umie korzystać z komputera, jest w stanie obsłużyć (zapewne) skomplikowany system rejestracji do głosowania internetowego. Mowa tu przede wszystkim o osobach starszych, które są mocno zakorzenione w tradycji i nie są w stanie zagłosować online, również z obawy o kradzież danych i ogólny brak zaufania do nowoczesnych technologii.

Możliwość zhakowania lub wycieku danych

Jeśli już mowa o braku zaufania do cyfryzacji, to mamy kolejny argument przeciw glosowaniu online – zawsze istnieje obawa, że nasze dane nie będą wystarczająco zabezpieczone i padną ofiarą hakerów, którzy będą mogli je wykorzystać do oszustw. Trzeba mieć też na uwadze fakt, że większość urządzeń obywateli nie jest chroniona w odpowiedni sposób – często komputery nie mają nawet zainstalowanego oprogramowania antywirusowego, a to stwarza zagrożenie wystąpienia ataku hakerskiego. Nie jest także pewne, czy serwery wytrzymałyby napór głosujących i czy cały system byłby wydolny.

Wybory (nie)tajne

Istnieje również obawa, że wybory nie byłyby utajone, bowiem aby oddany głos był ważny, potrzebna jest weryfikacja – na przykład poprzez dowód osobisty, kod SMS lub numer PESEL, a to już ujawnia tożsamość głosującego.

Wybory online – jednak jeszcze nie teraz

Podsumowując, mimo licznych zalet, takich jak wygoda i brak ograniczeń związanych z lokalizacją, ograniczenie niepotrzebnej biurokracji, zasadnicze zminimalizowanie kosztów oraz troska o środowisko, nie zdecydowałabym się wprowadzić w moim kraju głosowania online. Już pamiętne wybory korespondencyjne wzbudziły mnóstwo kontrowersji i naraziły i tak już podzielone społeczeństwo na kolejne konflikty (zwłaszcza w dobie narodowej kwarantanny), dlatego też nie wyobrażam sobie, jak opinia publiczna mogłaby zareagować na choćby sugestię wyborów internetowych. Mimo ciągłego rozwoju cyfryzacji i ogólnie pojętego postępu, jest wciąż za wcześnie na tak radykalne zmiany – z wielu powodów. 

 Społeczeństwo jest nieufne i nieskore do porzucenia tradycyjnej formy wyboru władzy, bowiem wchodzi tu kwestia ujawniania swoich danych wrażliwych (zakładając, że weryfikacja będzie konieczna), poza tym nie istnieje jeszcze system w 100% bezpieczny i odporny na ataki hakerów oraz manipulowanie wynikami czy też przedwczesny wyciek danych. Ludzie powinni mieć wybór i łatwy dostęp do spełnienia obowiązku obywatelskiego bez niepotrzebnych obaw i komplikacji, dlatego też wizja głosowania internetowego w wyborach parlamentarnych lub prezydenckich musi być odłożona w czasie.

Bibliografia

https://techsetter.pl/dlaczego-w-polsce-nie-mozna-glosowac-przez-internet/ (odczyt z dn. 01.08.2022)
https://historia.org.pl/2020/07/13/historia-frekwencji-wyborczej-w-polsce/ (odczyt z dn. 01.08.2022)
https://mlodziglosuja.ceo.org.pl/relacje/1193-gr-1-czy-mozna-przeprowadzic-demokratyczne-wybory-online-gr-2zalety-i-wady-demokracji-w-czasie-kryzysu/ (odczyt z dn. 01.08.2022)
http://www.gryguc.pl/technologia-ktora-zmienia-wybory-zalety-i-wady-e-votingu/ (odczyt z dn. 01.08.2022)
https://softonet.pl/publikacje/poradniki/Glosowanie.przez.internet-dlaczego.jeszcze.nie.w.Polsce.Korzysci.i.zagrozenia.zwiazane.z.wyborami.elektronicznymi,1383 (odczyt z dn. 01.08.2022)