Każdy rodzic chciałby, aby jego dziecko w przyszłości prowadziło dostatnie życie, dobrze zarabiało i nie musiało martwić się o pieniądze. Często jednak nie mamy świadomości, że aby to osiągnąć, dziecko musi opanować określoną wiedzę i umiejętności, ani sami nie umiemy mu tej wiedzy przekazać (nawet jeśli ją posiadamy i intuicyjnie z niej korzystamy – co jest prawdopodobne, jeżeli sami osiągnęliśmy satysfakcjonujący finansowo poziom życia). Dzieje się tak dlatego, że wiedzy tej niemal nikt nie zdobywa w sposób metodyczny. Szkoły nie uczą ekonomii, finansów, marketingu, zasad inwestowania, praw działania rynku, przepisów prawa związanego z finansami itp. - czyli dokładnie tego, co jest niezbędne, by móc stać się bogatym i niezależnym finansowo. Jak zatem nauczyć tego dziecko? Z pomocą przychodzi Robert Kiyosaki, amerykański biznesmen i inwestor, autor doskonałej książki o finansach dla młodzieży Bogaty ojciec, biedny ojciec. Warto posłuchać jego rad. 

Co daje wykształcenie? 

Wykształcenie jest ważne i potrzebne, dlatego należy zadbać o edukację dziecka. Szeroka wiedza i wysokie kwalifikacje zawodowe pozwolą w przyszłości na uzyskanie dobrze płatnej pracy. Oznacza to, że system edukacji pozwala na zostanie dobrze opłacanym pracownikiem. Nie daje jednak umiejętności potrzebnych do zostania przedsiębiorcą, czyli człowiekiem, który pracuje na własny rachunek, a nie u kogoś. 

Co ludzie sądzą o pieniądzach?

Pieniądze są w życiu niezbędne, dlatego powodują duże emocje, które sterują ludzkim życiem i decydują o tym, jak ono będzie wyglądać. Konkretnie są to dwie emocje: 

• Strach przed brakiem pieniędzy lub za małą ich ilością (czyli niemożliwością zaspokojenia potrzeb posiadania tego, co można nabyć za pieniądze), 
  
• Pragnienie zdobywania ich, by uciszyć ten strach (i zaspokoić swoje potrzeby). 

Ludzie nie wiedzą o tym i dlatego spędzają całe życie kierowani tymi emocjami, poszukując równowagi między nimi i wpadając często ze skrajności w skrajność. Wielu bogatych ludzi jest bogatych z powodu strachu przed utratą tego, co mają, który powoduje obsesyjne gromadzenie pieniędzy; wielu biednych ludzi jest biednych z powodu strachu, gdyż tak boją się utraty, że wolą nawet nie próbować zarobić więcej. Wykształcenie samo w sobie nie umożliwia wyrwania się spod kontroli tych emocji - można być bardzo wysoko wykwalifikowanym, mieć świetnie płatną pracę i całe życie panicznie bać się utraty jej. 

Ucz dziecko, że ważne jest, by mieć świadomość tego, co się myśli o pieniądzach, jakie się ma poglądy na ich temat i na temat pracy zarobkowej, by móc decydować o tym świadomie. Wtedy zyskuje się niezależność, gdyż można podejmować własne decyzje zamiast być sterowanym emocjami.  

Klucz do bogactwa 

Wykształcenie jest ważne, ale nie jest kluczem do bycia bogatym. Ucz dziecko, że sensem bogactwa nie jest robienie czegoś, za co inni dobrze zapłacą, lecz szukanie okazji do zrobienia czegoś, co może przynieść pieniądze. Aby to było możliwe, należy posiadać szeroką wiedzę o finansach, znać przepisy prawa podatkowego, a przede wszystkim nie podążać za tłumem, nie robić tego, co robią wszyscy, i nie bać się inwestycji oraz wkalkulowanego ryzyka. Człowiek, który nie podejmuje żadnych działań z obawy, że może mu się nie powieść, nigdy nie będzie bogaty. 

“W życiu nie chodzi o to, ile pieniędzy się robi, ale o to, ile się zachowa” 

Przychody, aktywa i pasywa 

Osoby zatrudnione na etacie dostają pensję, która jest ich dochodem zewnętrznym. Nabywają też lub posiadają różne rzeczy. Wszystko, co człowiek posiada, można podzielić na dwie kategorie – aktywa i pasywa. Najważniejsze jest, by nie mylić jednego z drugim.  

• Aktywa – to wszystko, co daje pieniądze. Aktywa to akcje, obligacje, fundusze powiernicze, weksle, bony, tantiemy z dzieł, które się stworzyło (książka, piosenka itp.), nieruchomości pod wynajem, samochód służący do wykonywania pracy przy jego użytku, posiadane firmy (w których się nie pracuje, ale jest się ich właścicielem), a także wiedza i zdolności intelektualne, dzięki którym można zyskać pieniądze.
  Aktywa generują dochody pasywne (np. opłata od najemcy mieszkania) oraz dochody z portfela inwestycyjnego. 
  
• Pasywa – to wszystko, co zabiera pieniądze. Pasywa to kredyty, karty kredytowe, dom, na który został zaciągnięty kredyt i który wymaga opłacania rachunków, samochód w kredycie itp. 
  Pasywa generują rozchód, czyli wydatki. 

Większość ludzi uważa swoje pasywa za aktywa i dlatego nie jest w stanie się wzbogacić. Jeśli mają więcej pieniędzy, nabywają kolejne pasywa, więc przez to mają coraz większy rozchód.  

Kluczem do stania się bogatym jest umiejętność zamiany dochodu z pensji na dochód z aktywów, co należy zrobić tak szybko, jak to możliwe. 

O bogactwie człowieka decyduje wysokość różnicy między ilością pieniędzy generowaną przez aktywa a wysokością rozchodów.
Człowiek, którego stać na pokrycie wszystkich rozchodów, ale nic mu nie zostaje, jest zasobny - zaspokaja wszystkie swoje potrzeby.
Człowiek, któremu po pokryciu wszystkich rozchodów zostają pieniądze, jest bogaty. Osoba uzdolniona finansowo będzie w stanie wykorzystać te pieniądze w taki sposób, by pracowały dla niej, przynosząc kolejny dochód - zainwestuje, nabędzie więcej aktywów, przeprowadzi transakcje, po których będzie mieć więcej pieniędzy niż przed nimi. 

Oszczędzanie jest dobrą strategią i zawsze warto oszczędzać, ale należy zacząć to robić możliwie jak najwcześniej. 

Co przeszkadza w budowie aktywów?

Istnieje kilka głównych czynników powstrzymujących ludzi przed nabywaniem aktywów. Naucz dziecko widzieć u siebie takie postawy i pracować nad pozbyciem się ich. 

• Strach przed porażką. Cynizm, zwątpienie, obawy, krytycyzm, skupianie swojej uwagi na pesymistycznych scenariuszach, negatywne formułowanie myśli (“nie chcę stracić pieniędzy”, “nie chcę źle zainwestować” zamiast “chcę zwiększyć swoje dochody”, “chcę kupić coś, co potem z zyskiem sprzedam”). 
• Lenistwo, niechęć do działania (często maskowane tworzeniem sztucznego “bycia zajętym czymś innym”).
• Niewłaściwe podświadome przekonania, np. uważanie, że pieniądze są złe, i poczucie winy z powodu tego, że chce się je posiadać (co prowadzi do autosabotażu działań prowadzących do wzbogacenia się). 
• Arogancja jako przykrywka dla niewiedzy. 
• Złe nawyki finansowe, np. najpierw opłacanie rachunków i należności, a potem oszczędzanie i inwestowanie (robiąc odwrotnie, człowiek rozwija kreatywność, bo musi wymyślać, skąd brać pieniądze na konieczne zobowiązania).  

10 kluczy do rozwoju talentu finansowego dziecka 

Motywacja

 Ucz dziecko zastanawiania się, czego w swoim życiu chce, a czego nie chce. Co pragnie robić, co będzie możliwe, jeśli uzyska niezależność finansową? Na ile naprawdę jest to dla niego ważne i ile jest w stanie poświęcić, by to osiągnąć? 

Wybór

Ucz dziecko codziennego wybierania tego, co jest zgodne z jego motywacją do zostania bogatym i niezależnym. Pierwsze aktywa, jakie mamy, to umysł - zachęcaj dziecko, by stawiało na edukację, rozwijało się, czytało, zapisywało się na przydatne kursy i szkolenia. 

Znajomi

Pokazuj dziecku, że od wszystkich znajomych można nauczyć się czegoś o finansach - zarówno dobrego, jak i złego. Ucz, by nie słuchało złych rad i prognoz. Pokazuj rzeczy, które robią wszyscy, i zachęcaj, by robiło inaczej. 
Szybka ocena i nauka. Tłumacz dziecku, że ważne jest nie tylko, by szybko się uczyć przydatnych rzeczy, ale też, by szybko się oduczać nieprzydatnych i nie powtarzać tego, co nie przynosi rezultatów lub daje złe efekty. 

Priorytety

Naucz dziecko, że najważniejsze są oszczędności, inwestycje itp., dopiero potem rachunki. Utrzymuj własne koszty na niskim poziomie i ucz dziecko, jak gospodarować pieniędzmi tak, by przychody rosły. 

Doradcy i pomocnicy

Ucz dziecko, że doradcy i ludzie, którzy coś dla nas robią, są cenni i wartościowi, bo oszczędzają nasz czas i pozwalają zajmować się robieniem pieniędzy. Należy ich szanować i dobrze opłacać. 

Inwestycje

Ucz dziecko, na czym polegają inwestycje, i pokazuj, że najlepiej jest inwestować w różnych miejscach. Pieniądze mają pracować i regularnie wracać. Należy kontrolować ich przepływ, mieć zawsze wiedzę o tym, gdzie są i dlaczego. Ryzyko, by coś zyskać, jest opłacalne, nawet jeśli można stracić. Oszczędności w banku są dobre i należy je mieć, ale nie pociągają za sobą elementu ryzyka, a więc też nie przyniosą nagłych zysków. 

Luksusowe zakupy

Naucz dziecko, że pieniądze na luksusowe rzeczy, jak samochody, muszą pochodzić z aktywów, dlatego jeśli chce coś posiadać, musi zmobilizować się i inwestować lub działać tak, by aktywa zapewniły możliwość ich kupna. 

Autorytety

Naucz dziecko szukania autorytetów finansowych, inspirowania się ludźmi utalentowanymi finansowo, naśladowania ich, uczenia się od nich. 

Dawanie, by otrzymać

Naucz dziecko, że jeśli chce coś otrzymać, najpierw musi to dać, a wróci zwielokrotnione. Pieniądz krąży, więc nie wolno być chciwym i trzymać go dla siebie. Należy być otwartym, pomagać, dawać dla przyjemności dawania. Energia wraca. Jeśli wraca nie to, co daliśmy, trzeba zastanowić się, z jaką intencją to robiliśmy.