Umowa kontraktacji jest szczególnym rodzajem umowy funkcjonującym w polskim prawie. Została ona uregulowana w Kodeksie cywilnym (KC). Umowa ta jest dedykowana dla producentów rolnych i podmiotów nabywających ich produkty. Czym charakteryzuje się ten kontrakt?

Na czym polega umowa kontraktacji?

Zgodnie z art. 613 §1 KC producent rolny zobowiązuje się do wytworzenia i dostarczenia oznaczonej liczby/ilości produktów rolnych określonego rodzaju, a kontraktujący do ich odbioru, zapłaty ustalonej ceny i – jeśli przewiduje to umowa lub szczególne przepisy – spełnienia określonych świadczeń dodatkowych. Umowa może wskazywać nie tylko liczbę/ilość produktów, ale także obszar, z którego mają pochodzić. Dotyczy to również grup producentów, związków oraz spółdzielni rolników.

Forma umowy kontraktacji

W myśl przepisów Kodeksu cywilnego do ważności umowy kontraktacji wymagane jest zachowanie formy pisemnej (art. 616 KC). Jest to wymóg istotny, ponieważ jego niedochowanie uniemożliwia udowodnienie faktu zawarcia kontraktu.

Dodatkowe świadczenia

Obowiązki kontraktującego mogą obejmować, oprócz odebrania towaru i zapłaty, również dodatkowe świadczenia, takie jak zapewnienie środków produkcji, pomoc agrotechniczną i zootechniczną, przyznanie premii pieniężnych i rzeczowych (art. 615 KC). Co jednak ważne, katalog ten nie ma charakteru zamkniętego, co oznacza, że strony umowy mogą ustalić inne rodzaje obowiązków.

Odpowiedzialność wspólna

Może się tak zdarzyć, że dane gospodarstwo prowadzi kilka osób wspólnie i produkuje przedmiot kontraktacji. W takim przypadku ich odpowiedzialność względem kontraktującego jest solidarna (art. 614 KC).

Uprawnienia kontraktującego

Warto również zwrócić uwagę na szczególne uprawnienie kontraktującego. Otóż ma prawo do nadzoru i kontroli wykonywania umowy przez producenta (art. 617 KC). 

Rękojmia za wady

W kwestiach wad fizycznych i prawnych produktów oraz środków produkcji stosuje się przepisy o rękojmi przy sprzedaży. Należy przy tym zauważyć, że prawo odstąpienia od umowy przysługuje kontraktującemu tylko wtedy, gdy wada przedmiotu umowy jest istotna (art. 621 KC).

Niemożność spełnienia świadczenia

Gdy producent nie może dostarczyć produktu z przyczyn niezależnych od siebie i kontraktującego, zobowiązany jest tylko do zwrotu pobranych zaliczek i kredytów bankowych (art. 622 §1 KC). Co ważne, w umowie strony mogą zastrzec warunki zwrotu zaliczek i kredytu korzystniejsze dla producenta (art. 622 § 2 KC). 

Przedawnienie roszczeń

Roszczenia ze stosunku kontraktacji przedawniają się z upływem 2 lat od dnia spełnienia świadczenia przez producenta lub od dnia, w którym powinno było być spełnione (art. 624 §1 KC). Natomiast w sytuacji, gdy świadczenie producenta było spełniane częściami, przedawnienie biegnie od dnia, w którym zostało spełnione ostatnie świadczenie częściowe (art. 624 §1 KC).

Umowa kontraktacji należy do ważnych kontraktów w obrocie produktami rolnymi i zapewnia bezpieczeństwo zarówno producentom, jak i nabywcom tych produktów. Ustawodawca zadbał o to, aby przepisy w tym zakresie były proste oraz zapewniały przejrzystość i pewność obrotu.