Medytacja jest praktyką w ostatnich latach bardzo powszechną, popularną i zalecaną. Wielu osobom kojarzy się z religiami wschodu, ale w rzeczywistości nie jest powiązana z żadnymi praktykami religijnymi - medytację może praktykować zarówno człowiek niewierzący, jak i wyznawca dowolnej religii (również katolik czy szerzej chrześcijanin). Medytacja w różnych formach znana jest od starożytności we wszystkich kulturach świata. 
Medytacja to praktyka umysłowa, której celem jest uspokojenie emocji, skoncentrowanie uwagi i wyciszenie umysłu tak, by osiągnąć wyższą samoświadomość. Dzięki medytacji uczymy się obserwować własne myśli i uczucia bez angażowania się w nie, a także pozwalać na ich swobodny przepływ i uwalniać je, przez co oczyszczamy z nich świadomość. Pozwala ona też na obserwację własnego ciała i skupianie się na doznaniach z niego płynących, co prowadzi do osadzenia świadomości w teraźniejszości zamiast poddawania się myślom o przeszłości i przyszłości (które często są źródłem niepokoju, lęku i obaw różnego rodzaju).  

Jakie są korzyści z medytacji? 

Skuteczność medytacji jest potwierdzona wieloma tysiącami badań przeprowadzonych w ciągu ostatnich 20 lat na całym świecie. Ma ona realny wpływ na działanie naszego mózgu i funkcjonowanie ciała na poziomie biologicznym.

Medytacja powoduje: 

• przyrost kory przedczołowej mózgu, która odpowiada m.in. za zarządzanie emocjami i podejmowanie racjonalnych decyzji, 
  
• zmniejszenie ciała migdałowatego, które odpowiada za instynktowne reakcje typu “uciekaj lub walcz”, dzięki czemu zmniejsza się poziom lęku i agresji,  
  
• zwiększenie objętości hipokampu, który odpowiada za pamięć i zdolności uczenia się, 
  
• przyrost istoty szarej, która odpowiada za ogólny poziom przetwarzania i przesyłania informacji w mózgu, a zatem tworzy ogólny poziom inteligencji (w tym szczególnie w obszarach, których neurodegeneracja odpowiada za takie choroby, jak demencja czy Alzheimer - może zatem stanowić jedno z narzędzi profilaktyki tych chorób), 
  
• większą aktywność fal mózgowych gamma, które odpowiadają za szybkość przeprowadzania procesów mózgowych, koncentrację, kreatywność i samoświadomość, 
  
• spadek poziomu hormonów odpowiedzialnych za odczuwanie stresu i niepokoju (kortyzol, noradrenalina), a co za tym idzie, ogólny lepszy stan zdrowia, gdyż przedłużający się stres niesie negatywne konsekwencje zdrowotne dla całego organizmu, 
  
• wzrost poziomu hormonów odpowiedzialnych za spokój wewnętrzny, równowagę emocjonalną i odczuwanie poczucia bezpieczeństwa (dopamina, serotonina, melatonina), 
  
• wzrost liczby komórek układu odpornościowego i wolniejsze tempo ich degeneracji, przez co wzrasta nasza odporność i jesteśmy zdrowsi. 

W życiu codziennym medytacja powoduje redukcję stresu, zmniejszenie stanów lękowych, poprawę koncentracji, zwiększenie szybkości uczenia się, poprawę pamięci, rozwój kreatywności, zwiększenie samoświadomości, samopoznania i samokontroli, zwiększenie zdolności odpuszczania negatywnych myśli i osadzania umysłu w teraźniejszości. 

Czy medytacja jest bezpieczna? 

Działanie medytacji na organizm jest pod każdym względem korzystne. Działa wspierająco m.in. przy takich dolegliwościach, jak migrena, arytmia serca, bezsenność, nadciśnienie, depresja, fibromialgia, zespół jelita drażliwego, cukrzyca, ADHD. 

Istnieją jednak szczególne przypadki, określone przez lekarzy, kiedy nie należy jej stosować, gdyż wpływ medytacji na mózg może pogorszyć problemy niektórych osób. Takimi przypadkami są: schizofrenia, zaburzenie afektywne dwubiegunowe, zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne. Medytować nie powinny też osoby stosujące leki przeciwlękowe lub obniżające ciśnienie krwi. 
Również osoby, które doświadczyły w przeszłości bardzo poważnych traum, nie powinny medytować, gdyż może to doprowadzić do ciężkich stanów emocjonalnych na skutek uwalniania z podświadomości emocji związanych z tą traumą (lub jeśli taka osoba jest w trakcie terapii, powinna skonsultować pomysł medytacji ze swoim terapeutą).  

Dla kogo jest medytacja? 

Tak naprawdę medytacja jest dla każdego. Może jednak przynieść ci szczególne korzyści, jeśli: 

• zmagasz się z długotrwałym stresem, 
• jesteś nerwowy, neurotyczny,  
• bardzo szybko się denerwujesz nawet drobiazgami i wybuchasz, 
• jesteś nadwrażliwy, męczą cię huśtawki nastroju, 
• jesteś perfekcjonistą, za bardzo przeżywasz problemy i błędy, 
• żyjesz w ciągłym ruchu, masz mnóstwo obowiązków i nie umiesz się wyciszyć nawet w wolnym czasie, nie potrafisz odpoczywać, relaksować się, 
• jesteś pesymistą, postrzegasz życie w czarnych barwach, masz skłonność do stanów depresyjnych, smutku, przygnębienia, poczucia bezsensu, 
• męczą cię negatywne myśli, lęki, obawy, masz skłonność do zamartwiania się, projektowania czarnych scenariuszy,  
• analizujesz bez końca trudne chwile z przeszłości i zadręczasz się minionymi wydarzeniami. 

Jak zacząć medytować? 

Ogromnym atutem medytacji jest to, że nie potrzeba do niej niczego specjalnego. Wystarczy wygodne ubranie, miejsce, w którym nikt nie będzie ci przeszkadzał, i na początek nawet 10-15 minut wolnego czasu. Jeśli ma to być twoje pierwsze podejście do medytacji, usiądź wygodnie na podłodze, łóżku, krześle (pamiętaj, byś miał wyprostowane plecy), zamknij oczy i zacznij po prostu obserwować, co dzieje się w tobie. Możesz skupić uwagę na swoim oddechu, na odczuciach płynących z ciała (gdzieś czujesz napięcie? gdzieś ono puszcza?), a także zachowywać się jak obserwator własnych myśli. Nie kontroluj ich, nie próbuj nimi sterować, blokować ani skupiać się na żadnej konkretnej - po prostu obserwuj, co dzieje się w twojej głowie, pozwól myślom przychodzić i odchodzić. 

Istotne jest, by pamiętać, że medytacji trzeba się nauczyć. Jak wszystko inne, także i medytacja wymaga czasu i regularności, by zacząć widzieć realne zmiany w sobie. Nie spodziewaj się więc, że osiągniesz “efekt wow” po jednym czy kilku razach i zmienisz się natychmiast w zupełnie innego człowieka. Przeciwnie, początkowo możesz nawet czuć się głupio czy śmiesznie albo mieć wrażenie, że nic się nie dzieje, a ty nudzisz się i marnujesz czas – to normalne odczucia i nie oznaczają, że robisz coś źle. Te odczucia miną, gdy przyzwyczaisz się do tego, co robisz, i zaczniesz zauważać pierwsze pozytywne rezultaty. Dlatego daj sobie czas i bądź cierpliwy.

Medytować należy regularnie, najlepiej codziennie, dlatego zaplanuj na to czas w rozkładzie dnia. Nie zniechęcaj się - ćwiczenie czyni mistrza! 

Wybierz medytację dla siebie 

Istnieją różne rodzaje medytacji. Z pewnością uda ci się znaleźć odpowiednią dla ciebie. 

• medytacja skoncentrowana na oddechu – skupia się na obserwacji własnego oddechu i kierowaniu nim, 
• medytacja uważności (mindfullness) - skupia się na skoncentrowaniu na chwili obecnej, doznaniach z własnego ciała i umysłu, bodźcach płynących z otoczenia (np. dźwięki), 
• medytacja zen – polega na obserwowaniu własnych myśli bez prób oceniania ich, na pozwalaniu na ich swobodny przepływ, 
• medytacja z mantrami - uwzględnia powtarzanie określonych słów i formułek, które pozwalają się skupić, oczyścić umysł i skoncentrować, 
• medytacja z muzyką - medytacja z nagraniem muzycznym, które włączasz jako podkład pozwalający na osiągnięcie określonego stanu umysłu (może to być nagranie muzyczne o określonej częstotliwości, dźwięki typu gongi czy misy tybetańskie, a nawet odgłosy przyrody), 
• medytacja prowadzona – medytacja z nagraniem, w którym prowadzący krok po kroku instruuje medytującego, co powinien robić, 
• medytacja z wizualizacją - najczęściej jest rodzajem medytacji prowadzonej, prowadzący przekazuje informacje, co medytujący powinien sobie wyobrażać, czyli wizualizować w umyśle; można też wizualizować podczas medytacji samodzielnej. 

Osobom początkującym często poleca się medytacje prowadzone, gdyż pozwalają one krok po kroku nauczyć się medytować, prowadząc nawet przez takie elementy, jak usiąść, jaką pozycję przyjąć, jak oddychać. Często mają one też merytoryczny przekaz dotyczący określonej wiedzy czy danego zagadnienia - są np. medytacje dotyczące relacji romantycznych, biznesu, rozwoju osobistego itp. Osoby mające już pewne doświadczenie często medytują samodzielnie. Popularna jest też medytacja z muzyką medytacyjną. 
 
Medytacja jest zatem uniwersalną praktyką, włączaną obecnie szeroko w codzienne funkcjonowanie ludzi i całych firm – w wielu przedsiębiorstwach wyznacza się czas dla pracowników poświęcony na medytację lub nawet organizuje szkolenia z medytacji. Warto wprowadzić ją także we własne codzienne nawyki – dzięki temu jakość twojego życia znacząco się poprawi. Wystarczy zacząć!