Każdy zespół posiada osobę, która nim zarządza i go prowadzi. Osoba ta wyznacza cele pracy zespołu, tworzy wewnętrzne struktury organizacyjne, ustala procedury regulujące działania i kontroluje wyniki. Określamy ją liderem – ale jeśli ogranicza się ona tylko do pełnienia wymienionych funkcji, to w rzeczywistości jest to jedynie kierownik. Brakuje bowiem bardzo istotnego czynnika. Kluczową cechą lidera jest motywowanie zespołu do pracy dzięki własnemu postępowaniu i osobowości. 

Lider a kierownik 

Dla firmy bardzo ważne jest, by osoby zajmujące wysokie stanowiska były liderami. Wysoka motywacja pracowników i ich dobre samopoczucie przekładają się bezpośrednio na wyniki działania, ponieważ zwiększa się produktywność i wzrastają obroty. Dobra atmosfera w przedsiębiorstwie sprawia, że ludzie pracują chętniej i są bardziej zaangażowani. Zmniejsza się też rotacja, gdyż pracownicy nie odczuwają potrzeby zmiany pracy – a doświadczeni, znający dobrze specyfikę firmy i lojalni ludzie są kluczowi dla sprawnego działania firmy. Dlatego opłaca się włożyć wysiłek w rozwój osobisty, by z kierownika stać się liderem. Jeśli jako pracodawca poszukujesz ludzi na stanowiska kierownicze, dobieraj ich tak, by stawali się liderami.  

Jak z kierownika stać się liderem? 

Niektórzy ludzie z natury posiadają cechy potrzebne liderom – jak określił to autor popularnego poradnika Massimo Pigotti, taka osoba to “natural born leader”. Jeśli jednak wydaje ci się, że ich nie masz, nie załamuj się. Cechy dobrego lidera można w sobie wypracować. Składają się na nie: 

Otwartość

Dobry lider angażuje się w relacje ze współpracownikami i nie traktuje ich bezosobowo, jak wykonawców poleceń. Powinieneś znać ludzi, którymi zarządzasz, i interesować się nimi. Wystarczy po prostu z nimi rozmawiać. Jeśli będziesz wiedzieć, że Tomek jest pasjonatem pływania, Jola ma cztery koty, Basia opiekuje się chorą matką, a Marcin prowadzi bloga o kuchni azjatyckiej, łatwo ci będzie nawiązać luźną pogawędkę, zadać jakieś pytanie, pożartować itp. Twój zespół będzie czuł, że interesujesz się nimi, co stworzy luźniejszą atmosferę, w której każdy będzie czuł się dobrze, a więc pracował lepiej. 

Zawodowa pewność siebie

Dobry lider zna swoją wartość i jest pewien tego, co robi. Powinieneś wierzyć w siebie i w projekty, którymi zarządzasz, i pokazywać to swoim zachowaniem. Pomogą ci w tym nawet takie rzeczy, jak dbanie o mowę ciała i sposób komunikacji. Nie garb się, nie przemykaj pod ścianami, chodź śmiałym krokiem, nie unikaj patrzenia ludziom w oczy. Mówiąc o pracy, mów pewnie – staraj się nie używać słów “chyba”, “może”, “jeśli" itp., pokazuj, że wierzysz w to, czym się zajmujesz. Twój zespół czerpie swoją motywację do pracy z twojego nastawienia do niej.  

Asertywność

Dobry lider nie daje sobie chodzić po głowie. Powinieneś być życzliwie nastawiony do współpracowników i współpracować z nimi, ale nie pozwalać się wykorzystywać, okłamywać, oszukiwać. Nie unikaj konfrontacji, jeśli jest ku niej merytoryczny powód. Ktoś nie wywiązuje się z obowiązków, nie dotrzymuje słowa itp. - powinieneś zareagować, jasno powiedzieć, że nie zgadzasz się na takie postępowanie, wyznaczyć konsekwencje i dotrzymać tego, co powiedziałeś. Twój zespół zauważy, że traktujesz swoje zadania poważnie, i będzie mieć do ciebie więcej szacunku. 

Sprawiedliwość

Dobry lider wyznacza jasne zasady współpracy. Powinieneś konkretnie określić, czego oczekujesz od współpracowników, co akceptujesz, czego nie. Egzekwuj ustalone reguły, wyciągaj konsekwencje łamania ich, ale nie zapominaj o nagradzaniu i chwaleniu osób, które starają się i wkładają wysiłek w pracę. Nagradzaj publicznie, a gań i każ na osobności - pracownik ma ponieść konsekwencje, a nie zostać upokorzony. Twój zespół będzie wiedział, że sprawiedliwie oceniasz każdego, dzięki czemu będzie pewien, że ich praca zostanie doceniona. 

Empatia

Dobry lider wie, że dowodzi ludźmi, a nie robotami. Powinieneś uwzględniać sytuacje życiowe współpracowników. Jeśli wiesz, że Piotrek jest po ciężkiej chorobie, a Iwona w trakcie trudnego rozwodu, wyznacz im lżejsze obowiązki i zaakceptuj fakt, że będą pracować wolniej i mogą popełniać błędy, których zwykle nie robią. Zapytaj, jak sobie radzą, czy nie potrzebują dnia wolnego, okaż życzliwość. Twój zespół doceni “ludzką” postawę wobec nich i będzie wobec ciebie bardziej otwarty. 

Otwartość na feedback

Dobry lider przyjmuje opinie zwrotne o sobie. Powinieneś słuchać uważnie tego, co współpracownicy mówią o twojej pracy - również uwag negatywnych. Mogą one stanowić cenne źródło informacji, jak poprawić i usprawnić swoją pracę i sposób prowadzenia ludzi. Twój zespół będzie wiedział, że nie uważasz się za nieomylnego, dzięki czemu będziesz dostawał konstruktywne informacje, przekładające się na lepsze wyniki.  

Współodpowiedzialność

Dobry lider bierze na siebie konsekwencje własnych decyzji. Powinieneś otwarcie przyznawać się do błędów, złych decyzji i pomyłek. Nie przyjmuj postawy, że jeśli odnieśliście sukces, to jest twoja zasługa, ale jeśli coś nie wyszło, to wina współpracowników. Twój zespół będzie wiedział, że czujesz się częścią grupy, dzięki czemu będzie mieć poczucie działania razem dla wspólnego celu. 

Jak wyrobić w sobie cechy lidera? 

Jeśli którykolwiek z powyższych obszarów zachowań jest dla ciebie trudny, nie zrażaj się. Wiele rzeczy da się wyćwiczyć, jeśli tylko wiesz, do czego dążysz. Zachowanie uważności i samoświadomości w ocenie tego, jak postępujesz i w jaki sposób chcesz się zmienić, pozwoli nauczyć się nowych strategii postępowania. Droga do stania się lepszym liderem to także droga rozwoju osobistego. Kiedy na nią wejdziesz, twoi współpracownicy z pewnością zauważą twoje starania, by poprawiać styl prowadzenia zespołu, i docenią to, odwdzięczając się większym zaangażowaniem w pracę i wzrostem sympatii do ciebie. A przecież wiadomo – dobry lider to lubiany lider!